Międzynarodowy Dzień Języków Migowych

Międzynarodowy Dzień Języków Migowych (International Day of Sign Languages) obchodzony 23 września ma duże znaczenie nie tylko dla społeczności osób niesłyszących, ale również dla społeczeństwa jako całości. Jego celem jest podkreślenie roli języków migowych w budowaniu równości, inkluzywności i promowaniu praw człowieka.

Historia i geneza święta:

• Inicjatywa ONZ: Międzynarodowy Dzień Języków Migowych został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2017 roku, aby wspierać i chronić prawa osób niesłyszących. To święto jest częścią szerszych działań mających na celu promocję Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami, przyjętej przez ONZ w 2006 roku.
• Data 23 września: Święto zostało wybrane na pamiątkę utworzenia Światowej Federacji Głuchych (World Federation of the Deaf – WFD), która powstała 23 września 1951 roku. Federacja reprezentuje około 70 milionów niesłyszących na całym świecie i działa na rzecz poprawy ich warunków życia oraz ochrony ich praw.

Dlaczego to święto jest ważne?

1. Języki migowe jako pełnoprawne języki: Wbrew częstym mitom, języki migowe to pełnoprawne, złożone języki z własną gramatyką, składnią i bogatym zasobem słownictwa. Nie są one jedynie „gestami” odpowiadającymi słowom języków mówionych, ale mają unikalną strukturę.
2. Dostępność i inkluzywność: Język migowy jest kluczowym środkiem komunikacji dla osób niesłyszących. Jego popularyzacja przyczynia się do zmniejszenia barier w komunikacji, co ma fundamentalne znaczenie dla osób niesłyszących w takich dziedzinach, jak edukacja, praca, dostęp do usług zdrowotnych czy uczestnictwo w kulturze.
3. Edukacja i świadomość: Wiele osób słyszących nie ma kontaktu z językiem migowym, co może prowadzić do braku zrozumienia dla potrzeb osób niesłyszących. Obchody Międzynarodowego Dnia Języków Migowych są okazją do edukacji społeczeństwa na temat roli języków migowych, a także do nauki podstawowych zwrotów w językach migowych.

Rola języków migowych w Polsce:

• W Polsce używa się Polskiego Języka Migowego (PJM), który ma swoje korzenie w XIX wieku. Jest on naturalnym językiem komunikacji dla większości niesłyszących Polaków, odrębnym od języka polskiego, mimo pewnych powiązań z językiem migowym używanym w innych krajach.
• Polski Język Migowy jest różny od Systemu Językowo-Migowego (SJM), który jest bardziej zbliżony do gramatyki języka polskiego i często używany w edukacji osób z wadami słuchu, chociaż to PJM uważany jest za bardziej naturalny i preferowany przez osoby niesłyszące.

Wyzwania i cele:

Pomimo postępu, osoby niesłyszące nadal napotykają na wiele barier, w tym:

• Brak dostępności usług: Wielu ludzi niesłyszących nie ma dostępu do tłumaczy języka migowego w instytucjach publicznych, służbie zdrowia, urzędach czy sądach.
• Ograniczony dostęp do edukacji: Dzieci niesłyszące często uczą się w środowiskach, które nie zapewniają im pełnego wsparcia w rozwijaniu umiejętności w języku migowym.
• Stereotypy i brak świadomości: Często osoby niesłyszące spotykają się z niezrozumieniem, ignorowaniem lub mylnym przekonaniem, że „mogą po prostu nauczyć się czytać z ruchu warg” lub że „nie potrzebują języka migowego”.

Inicjatywy i obchody:

Międzynarodowy Dzień Języków Migowych jest obchodzony na różne sposoby w różnych krajach. Typowe działania obejmują:

• Pokazy języka migowego – demonstracje języka migowego w przestrzeni publicznej, aby zwiększyć świadomość społeczną.
• Kampanie informacyjne – różne organizacje, w tym media, promują materiały na temat języka migowego i praw osób niesłyszących.
• Warsztaty i szkolenia – wiele instytucji organizuje zajęcia, na których można nauczyć się podstaw języka migowego, co sprzyja budowaniu mostów między społecznościami słyszącymi i niesłyszącymi.

Znaczenie dla społeczności niesłyszących:

Międzynarodowy Dzień Języków Migowych nie tylko promuje prawa i języki osób niesłyszących, ale także celebruje ich kulturę i tożsamość. Społeczności osób niesłyszących na całym świecie mają swoje unikalne tradycje, zasady i normy, które są integralną częścią ich życia, a język migowy odgrywa centralną rolę w ich wyrażaniu.

Ciekawostki:

• Języki migowe na świecie: Na świecie istnieje ponad 300 różnych języków migowych, a każdy z nich jest związany z odrębną kulturą i społecznością. Na przykład, American Sign Language (ASL), używany w Stanach Zjednoczonych, różni się znacznie od British Sign Language (BSL), mimo że oba kraje posługują się językiem angielskim.
• Tłumacze migowi w mediach: Coraz więcej programów telewizyjnych i wydarzeń publicznych zapewnia obecność tłumaczy języka migowego, co jest krokiem w kierunku większej dostępności informacji dla osób niesłyszących.

Podsumowanie:

Międzynarodowy Dzień Języków Migowych to nie tylko okazja do celebracji języków migowych, ale także przypomnienie o potrzebie zapewnienia osobom niesłyszącym pełnej integracji w społeczeństwie. Otwiera przestrzeń do rozmowy o prawach, potrzebach i osiągnięciach tej społeczności, a także o wyzwaniach, przed którymi wciąż stoi w walce o równość.

Lesko.info