Międzynarodowy Dzień Herbaty
Międzynarodowy Dzień Herbaty, obchodzony co roku 21 maja, to wyjątkowa okazja, by zwrócić uwagę na znaczenie tego napoju nie tylko w kontekście kulturowym, ale również społecznym, gospodarczym i środowiskowym.
Międzynarodowy Dzień Herbaty – 21 maja
Międzynarodowy Dzień Herbaty obchodzony jest co roku 21 maja i ma na celu uczczenie znaczenia herbaty jako jednego z najważniejszych napojów na świecie – nie tylko pod względem konsumpcji, ale również ze względu na jej wpływ na społeczeństwo, gospodarkę, kulturę i środowisko. Święto to zostało ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) w grudniu 2019 roku z inicjatywy krajów rozwijających się, które są głównymi producentami herbaty.
To dzień, który skłania do refleksji nad tym, jak ogromne znaczenie ma herbata w codziennym życiu milionów ludzi – zarówno jako produkt rolniczy, źródło utrzymania, jak i element tożsamości kulturowej.
Herbata jako globalny fenomen
Herbata to drugi najczęściej spożywany napój na świecie – zaraz po wodzie. Codziennie pije ją ponad 2 miliardy ludzi. Uprawiana w ponad 35 krajach, stanowi kluczowe źródło dochodu dla milionów drobnych rolników, pracowników plantacji i producentów w Azji, Afryce oraz Ameryce Południowej.
Najwięksi producenci herbaty to:
-
Chiny
-
Indie
-
Kenia
-
Sri Lanka
-
Wietnam
-
Turcja
W tych krajach herbata nie tylko buduje gospodarkę i eksport, ale jest też głęboko zakorzeniona w codzienności, rytuałach i tożsamości społecznej.
Dlaczego 21 maja?
Data 21 maja została wybrana nieprzypadkowo – przypada na okres intensywnych zbiorów herbaty w większości krajów uprawiających ten surowiec. Ma to symboliczne znaczenie, ponieważ święto odnosi się do całego cyklu produkcji: od liścia na plantacji aż po filiżankę gotowego naparu.
Zrównoważony rozwój i sprawiedliwy handel
Międzynarodowy Dzień Herbaty nie ogranicza się tylko do celebrowania jej smaku czy różnorodności. ONZ wykorzystuje ten dzień, aby zwrócić uwagę na kluczowe wyzwania w globalnym przemyśle herbacianym:
-
Warunki pracy: Pracownicy plantacji często pracują w trudnych warunkach za bardzo niskie wynagrodzenie.
-
Zmiany klimatyczne: Wahania temperatury, zmniejszenie opadów i degradacja gleby wpływają na plony herbaty i jej jakość.
-
Monopolizacja rynku: Małe gospodarstwa rolne często mają utrudniony dostęp do rynków i uczciwego wynagrodzenia.
-
Brak zabezpieczeń socjalnych: Wiele osób pracujących przy uprawie i zbiorze herbaty nie ma dostępu do opieki zdrowotnej czy edukacji.
Dzień ten służy także promowaniu idei sprawiedliwego handlu (Fair Trade) oraz ekologicznej produkcji, wspierając producentów herbaty, którzy stosują odpowiedzialne metody uprawy i traktują pracowników z poszanowaniem ich praw.
Herbata jako element kultury i dziedzictwa
Rytuały związane z piciem herbaty są różnorodne i głęboko osadzone w historii i tradycji wielu społeczeństw:
-
Japonia – Ceremonia herbaciana (chanoyu) to wyrafinowany rytuał, który łączy duchowość zen z estetyką i sztuką gościnności.
-
Chiny – Herbata towarzyszy chwilom skupienia, medytacji, ale też spotkaniom towarzyskim. Tradycja parzenia herbaty (gongfu cha) liczy setki lat.
-
Anglia – „Afternoon tea”, czyli popołudniowa herbata, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych zwyczajów brytyjskiej kultury.
-
Indie – Masala chai, czyli aromatyczna herbata z mlekiem i przyprawami, to codzienny rytuał milionów ludzi, dostępny na każdym rogu ulicy.
-
Maroko – Miętowa herbata z cukrem to symbol gościnności i serdeczności.
-
Rosja i Polska – W wielu domach herbata to tradycyjny napój gościnny i rodzinny, podawany przy stole, często z cytryną, konfiturą lub miodem.
Jak można świętować Międzynarodowy Dzień Herbaty?
Obchody tego dnia przybierają różne formy – zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i lokalnym:
-
organizowane są degustacje i pokazy parzenia herbaty,
-
odbywają się warsztaty, spotkania i wykłady na temat historii i pochodzenia herbaty,
-
promuje się działania wspierające drobnych producentów i zrównoważony rozwój,
-
w mediach społecznościowych pojawiają się kampanie edukacyjne i tematyczne posty,
-
konsumenci są zachęcani do wybierania herbat z certyfikatem Fair Trade lub BIO.
Ale najprostszy sposób na świętowanie? Zaparzyć filiżankę swojej ulubionej herbaty i na chwilę się zatrzymać – tak jak robią to miliony ludzi na całym świecie.
Podsumowanie
Międzynarodowy Dzień Herbaty to coś więcej niż tylko hołd dla napoju. To wezwanie do solidarności z ludźmi, którzy go wytwarzają. To zachęta do refleksji nad tym, co pijemy, skąd to pochodzi i jak możemy wspierać zrównoważony rozwój oraz sprawiedliwość społeczną. A przy tym wszystkim – to także celebracja smaku, aromatu, rytuału i kultury, która łączy ludzi ponad granicami.
O autorze
