Wielki Piątek
Wielki Piątek to jedno z najważniejszych wydarzeń w chrześcijańskiej tradycji, obchodzone w piąty dzień Wielkiego Tygodnia, czyli przed Wielkanocą. To dzień, w którym pamiętamy mękę, śmierć na krzyżu i złożenie ciała Jezusa Chrystusa w grobie. Liturgia Wielkiego Piątku to uroczysta msza święta celebrowana w Kościele katolickim i niektórych innych wyznaniach chrześcijańskich w piątek przed Wielkanocą.
Duchowe znaczenie Wielkiego Piątku
To dzień, w którym chrześcijanie na całym świecie wspominają ofiarę Chrystusa – Jego dobrowolne przyjęcie cierpienia i śmierci w imię odkupienia grzechów ludzkości. To nie tylko wspomnienie historycznego wydarzenia, ale przede wszystkim głębokie przeżycie duchowe. W centrum znajduje się tajemnica krzyża – symbolu cierpienia, ale też miłości i zwycięstwa nad śmiercią.
Liturgia Męki Pańskiej
Wielkopiątkowa liturgia jest wyjątkowa, bardzo surowa w swojej formie, co oddaje powagę wydarzeń. Składa się z trzech części:
-
Liturgia słowa – z centralnym punktem, czyli Ewangelią o Męce Pańskiej według św. Jana. Często jest ona odczytywana lub śpiewana przez kilku lektorów, aby ukazać dramatyzm wydarzeń.
-
Adoracja Krzyża – wierni podchodzą do krzyża, klękają, całują go lub pochylają głowę. To akt czci i wdzięczności za ofiarę Chrystusa.
-
Komunia święta – nie odprawia się Mszy, ale rozdawana jest Komunia konsekrowana w Wielki Czwartek.
Na zakończenie liturgii Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony do tzw. Grobu Pańskiego – symbolicznego miejsca, gdzie wierni trwają na modlitwie i adoracji aż do Wigilii Paschalnej.
Zwyczaje i tradycje ludowe
W polskiej tradycji Wielki Piątek ma również wymiar ludowy:
-
Grób Pański – w wielu parafiach przygotowywana jest artystyczna i symboliczna aranżacja grobu Jezusa. Często towarzyszy jej wartownia – straż honorowa, pełniona np. przez strażaków, harcerzy czy żołnierzy.
-
Post i cisza – dawniej panowało przekonanie, że tego dnia nie powinno się wykonywać żadnych głośnych prac ani rozmawiać bez potrzeby. Wierzono też, że woda nabiera cudownych właściwości – ludzie kąpali się o świcie w rzekach, wierząc w oczyszczenie ciała i duszy.
-
Czuwanie przy Grobie Pańskim – wierni przychodzą adorować Najświętszy Sakrament, często w ciszy i skupieniu, aż do Wielkiej Soboty.
W innych tradycjach chrześcijańskich
W Kościołach protestanckich również obchodzi się Wielki Piątek jako dzień refleksji nad męką Chrystusa. Nabożeństwa mają często bardziej kaznodziejski charakter. W prawosławiu Wielki Piątek (zwany też Wielką Piątką) również jest dniem żałoby – odprawiane są specjalne nabożeństwa, a wierni zachowują ścisły post.
Lesko. Wielki Piątek : o godz. 15 00 Droga Krzyżowa. Wieczorem o 18 00 Liturgia Męki Pańskiej. Po liturgii przeniesienie Pana Jezusa do grobu i adoracja do godz. 22 00 oraz przez cały dzień w Wielką Sobotę. W Wielki Piątek obowiązuje post ścisły i nie ma żadnej dyspensy. Wstrzymanie się od pokarmów mięsnych obowiązuje wszystkich, którzy ukończyli 14 rok życia, natomiast post ścisły obowiązuje wiernych , którzy ukończyli 18 rok życia, a nie rozpoczęli 60. Starajmy się aby ci, którzy z racji młodszego wieku nie są zobowiązani do zachowania postu byli wprowadzani w ducha pokuty. Starajmy się zachować post także w Wielką Sobotę.