Światowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów

Światowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów, znany również jako Dzień Pamięci o Porajmos (z języka romskiego oznacza „pochłonięcie”), obchodzony jest 2 sierpnia. Jest to dzień poświęcony upamiętnieniu Romów i Sinti, którzy padli ofiarą Holokaustu podczas II wojny światowej.

Kontekst Historyczny i Prześladowania

Romowie, którzy od wieków byli marginalizowani i dyskryminowani w Europie, podczas II wojny światowej zostali uznani przez reżim nazistowski za „aspołeczni” i „rasowo niżsi”. To spowodowało, że zostali oni włączeni do planu eksterminacji. Prześladowania Romów obejmowały:

• Deportacje: Romowie byli deportowani do obozów koncentracyjnych i zagłady na terenie całej Europy. Auschwitz-Birkenau, Bełżec, Sobibór i Treblinka to tylko niektóre z miejsc, gdzie Romowie byli masowo mordowani.
• Eksperymenty medyczne: W obozach koncentracyjnych Romowie byli poddawani brutalnym eksperymentom medycznym, prowadzonym przez nazistowskich lekarzy, takich jak Josef Mengele.
• Segregacja i przymusowa sterylizacja: Przed i w trakcie wojny Romowie byli często poddawani polityce przymusowej sterylizacji, mającej na celu „oczyszczenie rasy”.

Porajmos – Termin i Znaczenie

Słowo „Porajmos” oznacza w języku romskim „pochłonięcie” lub „zniszczenie”. Jest ono używane do opisania Holokaustu Romów, choć termin ten nie jest powszechnie znany poza społecznością romską. Różne grupy Romów mają także inne nazwy na opisanie tego wydarzenia, np. „Samudaripen”, co oznacza „masowe morderstwo”.

Inicjatywy i Praktyki Upamiętniające

Oficjalne Uznanie

Dopiero w późnych latach XX wieku społeczność międzynarodowa zaczęła uznawać skalę zagłady Romów. W 2015 roku Parlament Europejski oficjalnie ogłosił 2 sierpnia Europejskim Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu Romów, co jest ważnym krokiem w kierunku uznania i upamiętnienia tej tragedii.

Edukacja i Świadomość

1. Programy edukacyjne: Rządy oraz organizacje międzynarodowe, takie jak UNESCO i OBWE, promują programy edukacyjne, które mają na celu zwiększenie świadomości o historii i kulturze Romów oraz o tragedii, jaka ich spotkała podczas Holokaustu.
2. Wsparcie dla społeczności romskiej: Organizacje pozarządowe i społeczne skupiają się na walce z dyskryminacją i wykluczeniem Romów, promując równouprawnienie i integrację społeczną.

Wydarzenia i Upamiętnienia

• Międzynarodowe konferencje i sympozja: Podczas których omawia się kwestie związane z historią Romów oraz wyzwaniami, przed jakimi stoją w dzisiejszych czasach.
• Wystawy artystyczne i fotograficzne: Prezentujące życie i kulturę Romów, a także ich historię i doświadczenia podczas wojny.
• Kampanie w mediach społecznościowych: Mające na celu zwiększenie świadomości o Porajmos oraz promowanie wiedzy o kulturze romskiej.

Współczesne Wyzwania i Znaczenie Dnia Pamięci

Dyskryminacja i Wykluczenie

Romowie w wielu krajach Europy nadal borykają się z poważnymi problemami, takimi jak dyskryminacja, wykluczenie społeczne, ograniczony dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej i rynku pracy. Światowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów przypomina o konieczności kontynuacji walki z tymi zjawiskami.

Wzmacnianie Tożsamości i Kultury Romskiej

Świętowanie tego dnia jest także okazją do celebrowania i wzmacniania tożsamości romskiej oraz promowania bogatej kultury, tradycji i wkładu Romów w społeczeństwo europejskie.

Pojednanie i Pamięć

Pamięć o Porajmos jest kluczowa dla budowania pojednania i zrozumienia między różnymi grupami etnicznymi i narodowymi. Jest to także czas refleksji nad tym, jak uniknąć podobnych tragedii w przyszłości i jak budować społeczeństwo oparte na tolerancji i szacunku dla różnorodności.

Podsumowanie

Światowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów to nie tylko hołd dla ofiar Holokaustu, ale także ważne przypomnienie o potrzebie zwalczania uprzedzeń i nietolerancji. To okazja do edukacji i refleksji nad tym, jak budować bardziej sprawiedliwy i otwarty świat dla wszystkich społeczności, niezależnie od ich pochodzenia etnicznego czy kulturowego.

Lesko.info