Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości

Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości obchodzony jest co roku w pierwszą sobotę lipca. W 2025 roku święto przypada na 5 lipca. Jest to dzień poświęcony promowaniu i upowszechnianiu idei spółdzielczości oraz uświadamianiu społeczeństwom na całym świecie roli, jaką spółdzielnie odgrywają w budowaniu sprawiedliwszej, bardziej zrównoważonej i solidarnej gospodarki.

Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości – pełna charakterystyka

Data i charakter obchodów

Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości obchodzony jest corocznie w pierwszą sobotę lipca. W 2025 roku przypada na 5 lipca. Jest to święto uznane zarówno przez Międzynarodowy Związek Spółdzielczy (ICA), jak i Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ). Obchody mają charakter międzynarodowy i lokalny, obejmując wydarzenia edukacyjne, konferencje, spotkania środowisk spółdzielczych oraz kampanie promujące idee kooperatyzmu.

Historia święta

Dzień Spółdzielczości został ustanowiony w 1923 roku przez ICA, najstarszą i największą organizację reprezentującą ruch spółdzielczy na świecie. W 1995 roku ONZ oficjalnie włączyła to święto do kalendarza Międzynarodowych Dni Organizacji Narodów Zjednoczonych. Od tego czasu Dzień Spółdzielczości jest obchodzony jednocześnie jako inicjatywa ICA i jako uznane przez ONZ wydarzenie promujące rozwój społeczno-gospodarczy zgodny z zasadami demokracji, sprawiedliwości i solidarności.

Rok 2025 jako Międzynarodowy Rok Spółdzielczości

Zgromadzenie Ogólne ONZ w grudniu 2023 roku ogłosiło rok 2025 Międzynarodowym Rokiem Spółdzielczości. To drugi taki przypadek w historii – pierwszy miał miejsce w 2012 roku. Rok 2025 ma być czasem szczególnego zwrócenia uwagi na potencjał spółdzielni w rozwiązywaniu globalnych problemów gospodarczych i społecznych. Decyzję ONZ wspierała liczna koalicja państw członkowskich oraz organizacje społeczne, w tym COPAC (Komitet ds. Promocji Spółdzielni).

Hasło przewodnie 2025 roku

Temat obchodów w 2025 roku brzmi:

„Cooperatives: Driving Inclusive and Sustainable Solutions for a Better World” czyli w tłumaczeniu: „Spółdzielnie: napędzając inkluzywne i zrównoważone rozwiązania dla lepszego świata”

Hasło podkreśla kluczową rolę spółdzielni w:

• realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs),

• przeciwdziałaniu kryzysom społecznym i ekologicznym,

• promowaniu sprawiedliwego, odpowiedzialnego i demokratycznego modelu gospodarczego.

Rola ICA i COPAC

Międzynarodowy Związek Spółdzielczy (ICA) oraz Komitet ds. Promocji i Rozwoju Spółdzielczości przy ONZ (COPAC) są głównymi organizatorami obchodów. ICA zrzesza ponad 300 organizacji z ponad 110 krajów i reprezentuje ponad miliard członków spółdzielni na całym świecie. COPAC łączy ONZ, rządy, międzynarodowe organizacje i środowiska spółdzielcze, działając na rzecz globalnej promocji spółdzielni jako narzędzi sprawiedliwego rozwoju.

Obchody międzynarodowe 2025

W ramach globalnych obchodów zaplanowano m.in.:

• konferencję wysokiego szczebla ONZ w Nowym Jorku (8 lipca 2025), dostępną również online,

• działania medialne promujące działalność spółdzielni w poszczególnych sektorach (rolnictwo, finanse, mieszkalnictwo, edukacja, opieka zdrowotna),

• wykorzystanie nowej identyfikacji graficznej święta oraz dzielenie się przykładami dobrych praktyk za pośrednictwem platformy ICA.

Obchody w Polsce

Polska tradycyjnie angażuje się w obchody Międzynarodowego Dnia Spółdzielczości, zarówno na poziomie lokalnym, jak i centralnym.

W 2025 roku:

• 26 czerwca w Senacie RP odbyła się uroczysta konferencja z udziałem parlamentarzystów, przedstawicieli rządu, organizacji spółdzielczych i ekspertów, poświęcona setnej rocznicy polskich obchodów Dnia Spółdzielczości oraz globalnemu Roku Spółdzielczości.

• 1 lipca, zgodnie z uchwałą Sejmu RP, obchodzony był również Polski Dzień Spółdzielczości, przypadający corocznie na tę datę od 2001 roku.

• Wydarzenia regionalne miały miejsce m.in. w Bydgoszczy, Katowicach, Lublinie, Łodzi i Poznaniu. W Bydgoszczy uroczystości odbyły się w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim z udziałem wojewody i przedstawicieli lokalnych spółdzielni.

Znaczenie spółdzielczości we współczesnym świecie

Spółdzielnie są obecne w niemal wszystkich sektorach gospodarki. Oferują alternatywny model prowadzenia działalności gospodarczej, oparty na zasadach:

• demokratycznego zarządzania,

• współwłasności,

• dobrowolnego członkostwa,

• solidarności i wzajemnej pomocy,

• odpowiedzialności społecznej.

Na świecie działa ponad 3 miliony spółdzielni, a w samych krajach Unii Europejskiej ponad 250 tysięcy, skupiających 141 milionów członków. W Polsce funkcjonują m.in. spółdzielnie mieszkaniowe, spożywcze, banki spółdzielcze, spółdzielnie pracy, spółdzielnie socjalne i uczniowskie.

Spółdzielnie przyczyniają się do:

• wzrostu zatrudnienia (zatrudniają ponad 280 milionów ludzi na świecie),

• zmniejszania wykluczenia społecznego,

• wzmocnienia pozycji kobiet i osób z grup defaworyzowanych,

• przeciwdziałania ubóstwu i marginalizacji,

• wspierania rozwoju lokalnego,

• realizacji polityk proekologicznych.

Perspektywy i znaczenie obchodów

Rok 2025 stanowi istotny moment dla ruchu spółdzielczego. Wobec globalnych wyzwań, takich jak zmiany klimatyczne, niestabilność gospodarcza, rosnące nierówności czy kryzysy demograficzne, model spółdzielczy zyskuje na znaczeniu jako alternatywa dla korporacyjnego, krótkowzrocznego kapitalizmu.

Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości 2025 jest więc nie tylko świętem środowisk spółdzielczych, lecz także okazją do:

• promocji idei gospodarki opartej na wartościach,

• edukacji społeczeństwa w zakresie odpowiedzialności i demokracji ekonomicznej,

• wzmocnienia politycznego i społecznego znaczenia sektora spółdzielczego.

Lesko.info