Dzień Narodów Zjednoczonych

Dzień Narodów Zjednoczonych dla Współpracy Południe-Południe jest obchodzony corocznie 19 grudnia, a jego celem jest promowanie współpracy pomiędzy krajami rozwijającymi się (tzw. Globalne Południe).

Kontekst historyczny

Współpraca Południe-Południe (ang. South-South Cooperation) zyskała na znaczeniu w latach 70. XX wieku, gdy kraje rozwijające się zaczęły szukać alternatyw dla tradycyjnych modeli współpracy międzynarodowej, które były zdominowane przez kraje rozwinięte z Globalnej Północy. W 1978 roku podczas Konferencji ONZ w Buenos Aires przyjęto Plan Działań z Buenos Aires (BAPA), który położył fundamenty pod instytucjonalne wspieranie tej współpracy.

Co oznacza współpraca Południe-Południe?

To forma współpracy, w której:

1. Kraje rozwijające się dzielą się wiedzą, doświadczeniem, technologiami i zasobami.
2. Tworzą wspólne strategie rozwojowe, które lepiej odpowiadają na ich potrzeby i uwarunkowania kulturowe, społeczne i gospodarcze.
3. Wzmacniają swoje pozycje w globalnych negocjacjach handlowych i politycznych.

Współpraca w praktyce

Współpraca Południe-Południe obejmuje wiele dziedzin, takich jak:

• Technologia i innowacje: Kraje takie jak Indie, Brazylia czy Chiny wspierają rozwój technologiczny w Afryce czy Ameryce Łacińskiej.
• Ochrona środowiska: Działania na rzecz ochrony zasobów naturalnych i zrównoważonego rozwoju.
• Zdrowie publiczne: Przykładami są projekty związane z produkcją i dystrybucją tanich leków oraz inicjatywy dotyczące walki z chorobami zakaźnymi.
• Handel i inwestycje: Tworzenie regionalnych rynków i wspieranie przedsiębiorczości w krajach rozwijających się.

Znaczenie Dnia w kontekście globalnym

1. Zrównoważony rozwój:
   • Jest to narzędzie realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG). Kraje Globalnego Południa razem opracowują rozwiązania w takich obszarach jak walka z ubóstwem, dostęp do edukacji i opieki zdrowotnej.
2. Redukcja zależności od Globalnej Północy:
   • Współpraca Południe-Południe pozwala na budowanie niezależności ekonomicznej i politycznej, co zmniejsza wpływ krajów rozwiniętych na ich decyzje strategiczne.
3. Silniejsze więzi międzykulturowe i gospodarcze:
   • Projekty takie jak Nowy Jedwabny Szlak (Chiny) czy unie gospodarcze w Ameryce Łacińskiej (np. MERCOSUR) są przykładami solidarności i wspólnych działań na rzecz rozwoju.

Przykłady udanych projektów Południe-Południe

• Indie-Afryka w zakresie technologii informatycznych:
  • Programy edukacyjne w dziedzinie IT, wspieranie startupów.
• Chiny i inwestycje w Afryce:
  • Budowa infrastruktury transportowej (mosty, drogi, linie kolejowe) oraz rozwój energetyki.
• Program „Bolsa Familia” w Brazylii:
  • Sukces tego programu walki z ubóstwem stał się inspiracją dla krajów takich jak Meksyk czy Indonezja.

Działania w 2024 roku

• ONZ i partnerzy organizują warsztaty, seminaria i wydarzenia promujące projekty współpracy między krajami rozwijającymi się.
• Szczególny nacisk położony jest na transformację energetyczną oraz zielony rozwój, co odzwierciedla globalne priorytety klimatyczne.
• Powstały programy łączące inicjatywy krajów Afryki z doświadczeniem krajów Azji w zakresie nowoczesnych technologii rolniczych.

Znaczenie w Polsce i na świecie

Chociaż Polska nie jest tradycyjnie uważana za kraj Południa, jej działania w ramach wsparcia międzynarodowego (np. programy Polskiej Pomocy) często koncentrują się na współpracy z krajami rozwijającymi się, co wpisuje się w ideę tej współpracy.

Dzień ten podkreśla wagę solidarności i pokazuje, jak wspólne działania krajów rozwijających się mogą zmienić globalny układ sił i przyczynić się do bardziej sprawiedliwego świata.

Lesko.info