Dzień Bezpiecznego Kierowcy – 25 lipca – to święto, które ma na celu uświadamianie kierowcom, jak ważna jest odpowiedzialna postawa na drodze. Inicjatywa ta przypada nieprzypadkowo w dzień liturgicznego wspomnienia świętego Krzysztofa, patrona kierowców, podróżnych i pielgrzymów. Choć nie jest to święto ustawowe, z roku na rok nabiera coraz większego znaczenia społecznego – zarówno w kontekście duchowym, jak i praktycznym.

Dzień Bezpiecznego Kierowcy – 25 lipca. Odpowiedzialność, która zaczyna się w lusterku wstecznym

25 lipca to w Polsce Dzień Bezpiecznego Kierowcy – inicjatywa o rosnącym znaczeniu społecznym, kulturowym i religijnym. W dobie rosnącej mobilności, natłoku bodźców i zmęczenia codziennością to właśnie ten dzień przypomina, że każde uruchomienie silnika to nie tylko podróż, ale też zobowiązanie. Zobowiązanie do odpowiedzialności, rozwagi i empatii wobec innych uczestników ruchu drogowego.

Korzenie święta – między sacrum a codziennością

Obchody Dnia Bezpiecznego Kierowcy zainicjowane zostały przez Stowarzyszenie MIVA Polska, które wspiera misjonarzy w zakupie środków transportu. Stowarzyszenie propaguje również akcję „1 grosz za 1 kilometr” – zachętę do duchowej i finansowej ofiary za każdy przejechany kilometr w ciągu roku, jako wyraz wdzięczności Bogu za bezpieczne podróże.

Data 25 lipca została wybrana nieprzypadkowo – to dzień św. Krzysztofa, który w tradycji chrześcijańskiej jest patronem kierowców i podróżujących. W tym dniu odbywają się liczne błogosławieństwa pojazdów – zarówno samochodów osobowych, jak i motocykli, rowerów, a nawet wózków dziecięcych czy sprzętu ratowniczego. Ma to wymiar nie tylko religijny, ale też symboliczny – przypomina o tym, że prowadzenie pojazdu wiąże się z odpowiedzialnością za życie, a nie tylko z techniką jazdy.

Statystyka drogowa – dramat ukryty w liczbach

Polska na tle Europy

Mimo że w ostatnich dwóch dekadach stan bezpieczeństwa na polskich drogach poprawił się znacząco, Polska wciąż znajduje się poniżej średniej europejskiej w statystykach wypadków drogowych. Według danych Komisji Europejskiej, Polska nadal należy do krajów o stosunkowo wysokim współczynniku śmiertelności na milion mieszkańców.

Wypadki w liczbach – dane z 2023 r.:

• 20 776 wypadków drogowych,

• 1 491 ofiar śmiertelnych,

• 24 139 osób rannych,

• ponad 75% wypadków spowodowali kierowcy pojazdów mechanicznych,

• około 2 tysiące wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierujących,

• w ponad 25% przypadków sprawcy przekroczyli dozwoloną prędkość.

Źródło: Komenda Główna Policji, raport roczny 2023

Psychologia za kierownicą – zrozumieć swoje ograniczenia

Prowadzenie pojazdu to proces złożony, który wymaga jednoczesnego przetwarzania wielu bodźców. Kluczowymi czynnikami wpływającymi na styl jazdy są:

• Zmęczenie – po 4 godzinach nieprzerwanej jazdy spada koncentracja i wydłuża się czas reakcji,

• Stres i emocje – wpływają na decyzje za kierownicą, sprzyjają agresji drogowej (road rage),

• Brawura i przecenianie swoich umiejętności – częste u młodych kierowców,

• Społeczna presja – „muszę być szybki, bo mnie ocenią” – dotyczy głównie mężczyzn,

• Rozproszenie uwagi – rozmowa przez telefon, ustawianie nawigacji, korzystanie z aplikacji.

Badania wskazują, że co piąty kierowca przyznaje się do jazdy w stanie przemęczenia, a co dziesiąty do korzystania z telefonu bez zestawu głośnomówiącego.

Kierowca w społeczeństwie – rola kulturowa i społeczna

W Polsce prawo jazdy często uznawane jest nie tylko za uprawnienie techniczne, ale również za symbol dorosłości, niezależności i statusu społecznego. To sprawia, że wielu młodych kierowców traktuje samochód jak wyzwanie lub narzędzie do budowania prestiżu, a nie środek transportu.

Tymczasem każde nieprzemyślane zachowanie na drodze to potencjalne zagrożenie dla życia innych: pieszych, rowerzystów, pasażerów, dzieci, seniorów, czy zwierząt. Przypomina o tym wiele kampanii społecznych, m.in. „Piłeś – nie jedź”, „Zwolnij – nie jesteś sam”, „Twoje 10 sekund może kosztować czyjeś życie”.

Obchody w praktyce – co się dzieje 25 lipca?

W Dniu Bezpiecznego Kierowcy w całym kraju organizowane są:

• Msze i błogosławieństwa kierowców i pojazdów,

• Kampanie informacyjne w mediach, szkołach, parafiach,

• Akcje profilaktyczne – rozdawanie odblasków, ulotek, breloków, aplikacji z poradami,

• Mobilne punkty diagnostyczne – bezpłatne przeglądy stanu technicznego pojazdów,

• Pokazy służb ratunkowych – symulacje wypadków, ewakuacji, udzielania pierwszej pomocy,

• Specjalne kontrole policyjne – z elementem edukacyjnym,

• Zajęcia dla dzieci i młodzieży – nauka zasad ruchu drogowego poprzez zabawę.

Wielu kierowców w tym dniu dobrowolnie rezygnuje z jazdy po alkoholu, poświęca chwilę na refleksję nad swoim stylem jazdy, a także wspiera akcje charytatywne, np. „Zrób kilometr dla misji”.

Kontekst prawny – co grozi za złamanie przepisów?

W 2022 i 2023 roku w Polsce znacznie zaostrzono przepisy dotyczące wykroczeń drogowych. Obecnie:

• Za przekroczenie prędkości o więcej niż 50 km/h w terenie zabudowanym grozi mandat do 2 500 zł i 15 punktów karnych,

• Za jazdę pod wpływem alkoholu – odebranie prawa jazdy, grzywna lub więzienie do 2 lat,

• Od 2023 roku obowiązuje zasada recydywy drogowej – drugi taki sam czyn w ciągu 2 lat podwaja wysokość mandatu.

To działania legislacyjne, które mają zniechęcać do nieodpowiedzialnych zachowań i jednocześnie zwiększać kulturę prawną wśród kierowców.

Międzynarodowe inspiracje – czy tylko Polska ma takie święto?

Podobne inicjatywy edukacyjne i duchowe występują także w innych krajach:

• W Niemczech – co roku organizowany jest „Tag der Verkehrssicherheit” (Dzień Bezpieczeństwa Drogowego),

• We Włoszech – „Giornata in memoria delle vittime della strada” – dzień pamięci o ofiarach wypadków,

• W USA – kampanie „Drive Sober or Get Pulled Over” i „Click It or Ticket” prowadzone są cyklicznie przez Departament Transportu.

Polska wyróżnia się jednak religijnym aspektem obchodów – błogosławieństwo pojazdów i kierowców to unikalna tradycja łącząca refleksję duchową z postawą obywatelską.

Podsumowanie – droga to nie tor wyścigowy

Dzień Bezpiecznego Kierowcy nie jest tylko kolejnym punktem w kalendarzu. To moment zatrzymania, refleksji i zobowiązania – by być bardziej świadomym kierowcą, bardziej uważnym pieszym, bardziej odpowiedzialnym uczestnikiem ruchu.

Bezpieczeństwo nie zależy tylko od przepisów, znaków drogowych i systemów wspomagających. Zależy przede wszystkim od decyzji podejmowanych tu i teraz – od tego, czy ktoś zatrzyma się przed przejściem, zdejmie nogę z gazu, odłoży telefon, nie wsiądzie po alkoholu.

Każdy z nas ma wpływ na to, jak wygląda rzeczywistość drogowa w Polsce. Święto kierowców to nie tylko apel do użytkowników dróg – to apel do nas wszystkich.

Lesko.info