Prawosławne Boże Narodzenie 7 stycznia

Prawosławne Boże Narodzenie 7 stycznia, obchodzone przez Kościoły, jest wynikiem stosowania kalendarza juliańskiego, który jest około 13 dni opóźniony w stosunku do kalendarza gregoriańskiego, używanego przez większość krajów zachodnich. W związku z tym, choć w zachodnim świecie Boże Narodzenie przypada na 25 grudnia, Kościoły prawosławne, które nadal korzystają z kalendarza juliańskiego, obchodzą je właśnie 7 stycznia.

Historia i znaczenie

Boże Narodzenie w tradycji prawosławnej jest świętem pełnym głębokiego wymiaru duchowego i liturgicznego. Jest to czas, w którym wierni upamiętniają narodziny Jezusa Chrystusa w Betlejem, który według wierzeń prawosławnych jest zbawicielem świata. Wierni przygotowują się do tego święta przez Adwent, który w Kościele prawosławnym trwa 40 dni i jest czasem postu, modlitwy i refleksji.

Tradycje

Świętowanie Bożego Narodzenia w Kościele prawosławnym wiąże się z wieloma unikalnymi tradycjami, które różnią się w zależności od kraju i regionu, ale istnieją pewne wspólne elementy:

1. Post przed Bożym Narodzeniem – Przed samym świętem wierni przestrzegają postu, który trwa przez 40 dni. Post ten ma na celu oczyszczenie ciała i umysłu, a także przygotowanie do radosnego świętowania narodzin Zbawiciela.
2. Wieczerza wigilijna – W Wigilię, która przypada 6 stycznia, w wielu rodzinach prawosławnych odbywa się uroczysta wieczerza, znana również jako „Wigilia Bożego Narodzenia”. Tradycyjnie na stole znajduje się 12 potraw (symbolizujących 12 apostołów), a jednym z najważniejszych dań jest kutia – potrawa z pszenicy, miodu, orzechów i maku, która symbolizuje jedność rodziny.
3. Liturgia bożonarodzeniowa – W kościołach prawosławnych 7 stycznia odbywa się uroczysta liturgia, która jest centralnym punktem obchodów Bożego Narodzenia. W czasie tej mszy wierni celebrują narodziny Jezusa, śpiewając hymny, modląc się i biorąc udział w sakramentach, takich jak Eucharystia.
4. Kolędowanie – Po liturgii, w niektórych krajach prawosławnych, dzieci i młodzież chodzą od domu do domu, śpiewając kolędy i życząc wszystkim błogosławieństwa Bożego Narodzenia.

Kultura i obchody w różnych krajach

Obchody Bożego Narodzenia 7 stycznia różnią się w zależności od kraju:

• Rosja – W Rosji, obchody są bardzo tradycyjne, obejmują uroczystą liturgię, a także wielką uwagę przykłada się do postu, który jest przestrzegany do 6 stycznia. Po wigilijnej wieczerzy rodziny udają się na modlitwy w cerkwi.
• Serbia – W Serbii Boże Narodzenie jest także bardzo religijnym wydarzeniem. Po 40-dniowym poście, tradycją jest łamanie bożonarodzeniowego ciasta, a w Wigilię rodziny zbierają się, by świętować.
• Gruzja – W Gruzji, gdzie dominującą religią jest prawosławie, obchody Bożego Narodzenia mają również bardzo silny charakter religijny, z wieloma procesjami i modlitwami w cerkwiach.
• Ukraina – Na Ukrainie również 7 stycznia obchodzone jest Boże Narodzenie, a w tradycji ukraińskiej wigilijna kolacja zaczyna się od specjalnej modlitwy, a później na stole pojawia się 12 dań.

Kościół Prawosławny Ukrainy

Choć zmiany w systemie świąt cywilnych wprowadzono w Ukrainie, wiele wspólnot prawosławnych (w tym Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego) nadal przestrzega kalendarza juliańskiego i obchodzi Boże Narodzenie 7 stycznia. Jednak Ukraiński Kościół Prawosławny w Jedności z Patriarchatem Konstantynopola (od 2018 roku, po uzyskaniu autokefalii) podjął decyzję o zmianie daty obchodów Bożego Narodzenia, przechodząc na kalendarz gregoriański i obchodząc Boże Narodzenie 25 grudnia, jak ma to miejsce w większości krajów zachodnich.

Przejście na kalendarz gregoriański w Ukrainie

Zdecydowana zmiana w stosunku do obchodów Bożego Narodzenia miała miejsce w 2017 roku, kiedy to Ukraina przeszła na kalendarz gregoriański w kwestii świąt państwowych. Zgodnie z tymi zmianami, 1 stycznia 2017 roku zaczęto obchodzić Nowy Rok oraz inne święta cywilne według kalendarza gregoriańskiego, co zbliżyło Ukrainę do standardów obowiązujących w większości krajów świata zachodniego.

Symbolika

Boże Narodzenie według kalendarza juliańskiego ma ogromne znaczenie nie tylko religijne, ale i symboliczne. Jest to czas, w którym wierni z całego świata, szczególnie w krajach, gdzie dominują kościoły prawosławne, jednoczą się w radości z narodzin Zbawiciela. Warto zaznaczyć, że w tradycji prawosławnej, Jezus narodziny nie tylko przypisuje się aspektowi duchowemu, ale także bardziej „ziemskiemu” – podkreślającym obecność Boga w codziennym życiu.

Dzień Bożego Narodzenia a inne święta

W kościołach prawosławnych 7 stycznia jest także czasem wspomnienia świętych, szczególnie tych związanych z narodzinami Jezusa – jak Święty Józef, Matka Boża oraz pasterze. Warto dodać, że Boże Narodzenie jest poprzedzone świętem Teofanii (Epifanii), które przypada na 19 stycznia i jest związane z chrztem Jezusa w Jordanie.

Boże Narodzenie według kalendarza juliańskiego to więc nie tylko religijne święto, ale także czas radości, jedności rodzinnej, wierności tradycjom i wierze.

Lesko.info