Dzień Weterana Służby Granicznej
Dzień Weterana Służby Granicznej jest obchodzony 13 września. Upamiętnia on tych, którzy służyli w ochronie granic Polski, często w trudnych i wymagających warunkach. Święto to ma na celu uhonorowanie byłych funkcjonariuszy Straży Granicznej, którzy pełnili służbę na rzecz bezpieczeństwa państwa.
Korpus Ochrony Pogranicza (KOP) i jego rola
KOP został utworzony w 1924 roku w odpowiedzi na potrzebę wzmocnienia ochrony wschodnich granic II Rzeczypospolitej. Granice te były szczególnie narażone na nielegalne przekroczenia, przemyt, a także na działania zbrojne ze strony ZSRR i różnych grup dywersyjnych. KOP miał charakter wojskowy, ale jego zadania obejmowały zarówno ochronę granic, jak i wsparcie administracyjne dla lokalnej ludności. Była to jedna z najbardziej prestiżowych formacji w II Rzeczypospolitej.
Działalność KOP-u trwała do 1939 roku, kiedy to w wyniku agresji ZSRR na Polskę formacja została rozbita, a jej członkowie poddani represjom. Weterani KOP-u są do dziś wspominani jako ci, którzy z wielkim poświęceniem bronili wschodnich rubieży państwa.
Okres PRL i Straż Graniczna po 1991 roku
Po II wojnie światowej, w okresie PRL, ochroną granic zajmowały się inne formacje, m.in. Wojska Ochrony Pogranicza (WOP), utworzone w 1945 roku. Miały one charakter wojskowy, a ich zadania obejmowały ochronę granic Polski Ludowej, jednak były także narzędziem politycznym w rękach komunistycznej władzy, wykorzystywanym m.in. do kontroli ruchu obywateli i zwalczania prób ucieczek na Zachód.
Po upadku komunizmu w Polsce i zmianach ustrojowych, w 1991 roku powołano nową, profesjonalną formację – Straż Graniczną, która wypełnia zadania podobne do WOP-u, lecz w ramach demokratycznego państwa prawa. Straż Graniczna dba o bezpieczeństwo granic państwa, ale również o przestrzeganie przepisów migracyjnych, przeciwdziałanie nielegalnej migracji i przestępczości granicznej.
Wydarzenia i obchody Dnia Weterana Służby Granicznej
Obchody Dnia Weterana Służby Granicznej mają charakter uroczysty i odbywają się w różnych częściach kraju. Weterani, czyli byli funkcjonariusze Straży Granicznej oraz wcześniejszych formacji, są odznaczani za swoje zasługi. Uroczystości obejmują m.in.:
- Msze święte w intencji weteranów i poległych w służbie.
- Składanie wieńców i kwiatów pod pomnikami upamiętniającymi funkcjonariuszy granicznych, zwłaszcza pod pomnikiem Korpusu Ochrony Pogranicza.
- Apel pamięci oraz defilady z udziałem weteranów i współczesnych funkcjonariuszy.
- Wręczanie odznaczeń i wyróżnień zasłużonym weteranom, a także promocje nowych funkcjonariuszy.
- Spotkania z młodzieżą i mieszkańcami, podczas których weterani dzielą się swoimi doświadczeniami z czasów służby.
Znaczenie święta
Dzień Weterana Służby Granicznej to nie tylko okazja do oddania hołdu tym, którzy strzegli granic Polski, ale także do przypomnienia o wyzwaniach, jakie wiążą się z ochroną granic w przeszłości i współczesności. Polska, jako kraj graniczny Unii Europejskiej, ma szczególną rolę w utrzymaniu bezpieczeństwa granic zewnętrznych. Weterani Straży Granicznej są symbolem tej misji, która ma ogromne znaczenie w zapewnieniu suwerenności i stabilności kraju.
Święto to jest również sposobem na integrację środowisk weteranów, uświadamiając społeczeństwu ich wkład w historię i bezpieczeństwo państwa.